Cách bày mâm ngũ quả đi lễ trong ngày rằm, lễ tết tại đền chùa

Sắm lễ đi đến Đền, Chùa ngày đầu năm hay ngày rằm, mồng một không thể thiếu được mâm ngũ quả thể hiện tấm lòng thành của người trần mắt thịt dâng lên các Đức Phật. Tuy nhiên cách bày mâm ngũ quả đi lễ thế nào cho đẹp, cho đúng, có giống với cách bày mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết không vẫn khiến nhiều người lúng túng.

Sắm lễ vật đi lễ tết đền chùa cần chuẩn bị gì?

Việc sửa soạn đồ đi lễ chùa luôn được mọi người coi trọng vì đó là cách thể hiện tấm lòng và sự thành kính của người dâng lễ. Đôi khi muốn biết người đi lễ có chu đáo, có lòng thành hướng về Thần Phật hay không chỉ cần nhìn mâm lễ vật là biết. 

Cách sắm lễ vật đi lễ như thế nào? Khi đi lễ vào ngày rằm, mồng một trong năm thì chỉ việc dâng hương và sắm lễ cúng Phật là lễ chay bao gồm hương, hoa tươi, quả tươi không dập thối, kẹo, chè,...Không được sắm lễ mặn như cỗ tam sinh gồm có thịt lợn, trâu, gà, bò, giò,...

Thường việc sắm lễ mặn (gà, giò, rượu, bánh chưng,...) chỉ khi trong chùa có thờ các vị Thánh, Mẫu & Đức Ông. Đó là ba vị thần cai quản tất cả các ban chùa. Nhưng cũng chỉ được dâng đồ lễ tại ban thờ, điện thờ đó mà thôi, tuyệt đối không được dâng tại ban thờ Phật. 

Với thanh niên nam nữ hoặc bố mẹ muốn cầu duyên cho con cái trong nhà thì sắm lễ cầu duyên gồm trầu cau, hoa tươi, bánh kẹo,  xôi trắng hoặc bánh chưng, 1 khoanh giò chả, rượu trắng, tiền vàng & tiền thật tùy tâm.

Sắm lễ vật khi đi lễ đền chùa có nên chuẩn bị tiền vàng mã hay tiền âm phủ không? Không nên vì điều này sẽ không tốt. Nếu có sắm lễ này thì chỉ được đặt tại các ban thờ các vị Thánh, Mẫu & Đức Ông. Ngoài ra, nên hạn chế việc đặt tiền thật lên các ban lễ mà nên bỏ vào hòm công đức đặt ở chùa.

Hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả đi lễ

Chuẩn bị 5 loại quả 5 màu khác nhau

Mâm ngũ quả là một trong những lễ vật không thể thiếu khi đi lễ đầu năm, đến cúng kiếng tại đền chùa. Mâm ngũ quả ngày tết được xem là có nguồn gốc từ đạo Phật. Theo quan niệm nhà Phật, năm loại quả với 5 màu sắc khác sau tượng trưng cho ngũ thiện căn bao gồm: huệ căn (sáng suốt), niệm căn (ghi nhớ), định căn (tâm không loạn), tấn căn (ý chí kiên trì) và tín căn (lòng tin). Bởi vậy, dâng mâm ngũ quả lên Đức Phật, lên các Ngài thể hiện lòng thành kính và cũng là cách hướng đến nguồn cội, mong muốn cuộc sống luôn dựa theo quan niệm của nhà Phật. 

Cách bày mâm ngũ quả đi lễ đẹp sẽ gồm 5 loại trái cây khác nhau và 5 màu sắc khác nhau. Theo quan niệm của người Việt và văn hóa phương Đông thì ngũ quả còn là tượng trưng cho 5 yếu tố ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ nên khi bày biện mâm ngũ quả cũng sẽ chọn 5 loại quả tương ứng với 5 màu sắc là màu trắng, xanh, đen, đỏ và vàng. Vậy nhiều người thắc mắc cách bày mâm ngũ quả đi lễ có giống với cách bày mâm ngũ quả ngày Tết hay không? Câu trả lời là vừa có điểm giống cũng vừa có điểm khác.

Chuẩn bị mâm ngũ quả đi lễ đầu năm tại đền, chùa có thể có nải chuối xanh hoặc không có đều được. Bởi lẽ tại các ban thờ tại đền chùa đã luôn có sẵn. Hơn nữa việc mang lễ có nải chuối cũng khá bất tiện, đặc biệt là khi đi lễ xa. Vậy nên cách bày mâm quả đi lễ chùa vẫn có đủ 5 loại quả nhưng thường là:

Quả phật thủ: hình dáng giống với bàn tay Phật mang ý nghĩa cho sự che chở và bảo vệ

Quả đu đủ: sự đầy đủ, thịnh vượng

Cam, quýt: sự tốt lành, sung túc

Na, lựu: những loại quả có nhiều hạt tượng trưng cho con đàn cháu đống, sung túc quây quần

Sung: sung túc, sung sức, biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc

Táo: tượng trưng cho sự phú quý

Ngoài ra, cũng tùy thuộc vào phong tục văn hóa từng miền mà cách bày mâm ngũ quả đi lễ đẹp cũng khác nhau. 

Một số cách chọn quả có màu sắc tương ứng với ngũ hành:

Kim: đào, lê, dưa lê màu trắng

Mộc: phật thủ, bưởi xanh, xoài xanh, đu đủ, na, sung màu xanh

Thủy: mận, nho, hồng xiêm vú sữa hay những trái cây có màu sẫm tối, nâu đen

Hỏa: cam, hồng, táo, quýt, quất, thanh long màu hồng, đỏ, cam 

Thổ: cam vàng, quýt vàng, dưa hấu vàng, dưa lê vàng, xoài chín màu vàng

Cách bày mâm ngũ quả đi lễ đẹp

Như đã nói, thường mâm ngũ quả đi lễ có thể có chuối xanh hoặc không. Nếu không sẽ không xếp thành bệ đỡ như cách bày mâm ngũ quả ngày tết trên bàn thời. Để bày mâm quả đi lễ đền chùa ngày rằm, lễ tết hay mồng một nên xếp thành hình tháp. Bày những loại quả to ở dưới để tạo thế trụ vững cho mâm quả. Tiếp đó xếp những quả có kích thước nhỏ hơn và số lượng nhiều lên trên, chẳng hạn cam, quýt, quất,...

Cách bày mâm ngũ quả đi lễ không quan trọng số lượng từng loại quả. Miễn đủ 5 loại quả khác nhau. Chẳng hạn bạn có thể bày 3 quả xoài, 5 quả táo, 10 quả quýt,...mâm ngũ quả càng đủ đầy, màu sắc đẹp mắt.

Lưu ý về cách bày mâm ngũ quả đi lễ chùa, đền đầu năm 

- Chọn quả đẹp, hình dáng đẹp, màu sắc đều. Bề mặt quả lành lặn, phần cuống chắc sẽ giúp quả tươi lâu. Không chọn quả có vết trầy xước hay thối hỏng

- Chọn quả bày mâm ngũ quả đi lễ chùa không nên chọn quả chín, nên chọn quả xanh hoặc ương, quả chín vừa

- Không rửa quả cho bóng đẹp sẽ làm quả nhanh hỏng, thối. Nên dùng giấy hoặc khăn sạch để lau ngoài mặt quả

- Cách bày mâm ngũ quả đi lễ có thể cài thêm hoa, trà, hộp bánh nhỏ,...khác với mâm ngũ quả ngày tết trên bàn thờ chỉ nên gồm 5 loại quả, không trang trí gì thêm

Mong rằng bài viết trên sẽ giúp mọi người biết cách bày mâm ngũ quả khi đi lễ, dâng quả và hương hoa, cau trầu dâng lên Phật, thể hiện tấm lòng thành. Đi lễ đền chùa ngày đầu năm không chỉ để cầu mong những điều tốt lành trong năm mới mà còn để hòa mình vào chốn tâm linh giúp tinh thần được thanh tịnh và bình yên.