HPV là gì? Lây truyền qua đường nào? Có gây ung thư không?

HPV gây ra các loại bệnh lý qua đường tình dục, nghiêm trọng nhất là ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật,...Mỗi người chúng ta, đặc biệt là các bạn trẻ cần có kiến thức về sức khỏe sinh sản để tự biết cách bảo vệ sức khỏe bản thân, tránh những hệ quả đáng tiếc ảnh hưởng đến chức năng sinh sản và tính mạng.

HPV là gì?

HPV là Human Papilloma Virus - một loại virus lây truyền qua đường tình dục (Sexually transmitted infection - STI). HPV có rất nhiều chủng và có thể lây truyền ở bất kỳ độ tuổi và giới tính, cả nam hay nữ. HPV phát triển âm thầm, không có dấu hiệu và triệu chứng nào nhưng hệ quả mà nó để lại rất khôn lường.

Theo thống kê của các nhà khoa học, có đến hơn 100 chủng của virus HPV. Trong đó có đến 40 chủng virus lây lan qua đường tình dục và gây ảnh hưởng đến các cơ quan, bộ phận sinh dục. 

HPV có tốc độ lây nhiễm nhanh chóng. Một số chủng virus chỉ gây ra mụn ở bộ phận sinh dục và hậu môn. Một số chủng nguy hiểm có thể xâm nhập và gây bệnh ở bên trong cơ quan sinh dục. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến các loại ung thư vòm họng, ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư dương vật,...

Cụ thể:

• Virus HPV 6 và HPV 11 là chủng virus gây u nhú, sùi mào gà
• Virus HPV 16 và HPV 18 là chủng virus có thể tăng nguy cơ ung thư cho người nhiễm bệnh

HPV lây truyền qua đường nào?

Khoảng 975 nhiễm HPV là do lây truyền qua đường tình dục. Loại virus này không chỉ lây nhiễm nhanh chóng qua quan hệ tình dục bằng âm đạo mà có thể lan truyền từ người này sang người khác bằng đường miệng hoặc đường hậu môn nếu quan hệ bằng những cách này.

Nguy cơ mắc HPV không phụ thuộc vào số lượng bạn tình. Điều này khiến rất nhiều người bất ngờ khi biết mình nhiễm bệnh dù chỉ quan hệ với một bạn tình duy nhất. Mặc dù vậy, số lượng bạn tình càng lớn và quan hệ không có biện pháp an toàn thì tốc độ mắc bệnh và lây nhiễm càng nhanh.

Ngoài con đường trên thì HPV có thể lây nhiễm từ mẹ sang coi nếu thai phụ bị sùi mào gà trong quá trình mang thai.
Virus HPV không gây ra những triệu chứng ngay lập tức. Có thể sau nhiều năm nhiễm bệnh mới có biểu hiện. Do đó, không thể xác định chính xác bị bệnh và thời điểm nào.

HPV có gây ung thư không?

Câu trả lời là “Có”. HPV có thể gây ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật, ung thư hậu môn,...Ngoài ra HPV còn có thể gây ung thư ở phía sau họng, bao gồm dưới lưỡi và amidan (gọi là ung thư miệng họng).

Virus HPV tồn tại trong cơ thể người bao lâu?

Virus này không biến mất mà tồn tại suốt đời trong cơ thể người bệnh, ngay cả khi đã điều trị bệnh và không có triệu chứng bệnh. Những người có sức đề kháng tốt và hệ miễn dịch khỏe mạnh thì có thể tự chống lại những tổn thương do virus HPV gây ra.

Tuy nhiên, đối với những trường hợp sức khỏe, sức đề kháng yếu, cơ thể người bệnh không thể chống lại sự tấn công và phát triển của virus thì những tế bào bình thường sẽ chuyển sang bất thường dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, nghiêm trọng nhất là các loại ung thư. Ngoài ra, người bệnh còn có thể mắc các vấn đề sức khỏe khác.

Đáng buồn là những bệnh ung thư do Human Papilloma Virus gây ra rất khó phát hiện. Hiện nay, vẫn chưa có cách nào để phát hiện người nhiễm virus HPV có khả năng mắc ung thư hay không. Người bệnh chỉ biết được điều đó sau nhiều năm chung sống với bệnh.

Đối tượng nào có nguy cơ nhiễm HPV?

HPV có thể tồn tại ở mọi lứa tuổi, giới tính. Virus này có tốc độ lây lan nhanh và xảy ra với bất kỳ ai nếu quan hệ tình dục không lành mạnh. Tuy nhiên, những đối tượng dưới đây là những người có nguy cơ cao:

• Người có số lượng bạn tình lớn, quan hệ không có biện pháp an toàn 
• Người làm nghề mại dâm
• Người quan hệ đồng tính, quan hệ với gái mại dâm

HPV có chữa được không?

Hiện nay chưa có biện pháp để chữa trị triệt để các căn bệnh hay tổn thương do virus HPV gây ra mà chỉ làm giảm hoặc mất đi các triệu chứng.

• Mụn cóc ở các chi hoặc cơ quan sinh dục: ác phương pháp vật lý (đốt laser, hoặc đốt điện, áp lạnh) hoặc dùng các loại thuốc uống, thuốc bôi tại chỗ
• Bệnh nhân tiền ung thư cổ tử cung: có thể xét nghiệm FAP và sàng lọc ung thư
• Các bệnh ung thư liên quan đến HPV khác: việc điều trị sẽ có kết quả tốt nếu phát hiện sớm và có biện pháp chữa trị kịp thời. Các bác sĩ khuyên rằng chúng ta nên kiểm tra sức khỏe định kỳ

Lưu ý

• Trong quá trình sử dụng thuốc điều trị HPV người bệnh cần tuân thủ liều lượng và dùng đúng hướng dẫn, tuyệt đối không thực hiện sai
• Không được tùy tiện bôi các loại thuộc, loại kem bôi vào khu vực nhạy cảm
• Với những trường hợp bệnh nặng, sử dụng thuốc không còn hiệu quả thì bác sĩ có thể áp dụng một số phương pháp can thiệp ngoại khoa. Người bệnh cần thăm khám để thực hiện xét nghiệm chẩn đoán bệnh cụ thể. 

Cách phòng bệnh do virus HPV gây nên

Để phòng bệnh do virus HPV gây nên thì tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất hiện nay. Vắc xin được tiêm cho người từ 11 - 26 tuổi, gồm có 3 mũi được tiêm trong các khoản thời gian xác định và phải tiêm đủ mới có hiệu quả.

Đối với nữ giới: vắc xin được tiêm phòng cho bé gái 11 - 12 tuổi là đạt hiệu quả tốt nhất. Phụ nữ dưới 26 tuổi vẫn có thể tiêm với điều kiện chưa từng tiêm vắc xin hoặc khi còn nhỏ đã tiêm nhưng chưa đủ liều.

Đối với nam giới: vắc xin phòng ngừa virus HPV được tiêm cho bé trai ở độ tuổi 11 - 12. Ngoài ra, nam giới 21 tuổi nếu chưa tiêm vắc xin lần nào hoặc chưa tiêm đủ liều cũng có thể sử dụng. Vắc xin này cũng được đề nghị với nam giới ở độ tuổi 26 nếu có hệ miễn dịch kém hoặc quan hệ đồng giới. 

Bên cạnh biện pháp tiêm vắc xin để phòng ngừa các chứng bệnh do Human Papilloma Virus gây ra thì quan hệ tình dục an toàn cũng là một cách để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân bạn và bạn tình. Nên sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ để giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm. Đồng thời có đời sống tình dục lành mạnh, duy trì quan hệ một vợ - một chồng, không có nhiều bạn tình cũng là một trong những cách để phòng virus này.

Hơn nữa, mỗi người chúng ta nên khám sức khỏe thường xuyên, định kỳ 3 hoặc 6 tháng/lần và thực hiện các xét nghiệm sàng lọc ung thư để phòng tránh bệnh và bảo vệ sức khỏe.

Làm sao để biết mình có mắc HPV hay không?

Hiện nay vẫn chưa có xét nghiệm nào biết được tình trạng HPV ở người hay tìm được virus HPV ở miệng hoặc họng mà chỉ có xét nghiệm HPV để tầm soát ung thư cổ tử cung cho nữ giới từ 30 tuổi. Không nên xét nghiệm HPV để tầm soát cho nam giới, người vị thành niên hoặc nữ giới dưới 30 tuổi.

Phụ nữ có thể biết mình có bị bệnh hay không thông qua xét nghiệm PAP bất thường. Vì căn bệnh do HPV gây ra không có biểu hiện, triệu chứng rõ ràng ngay từ đầu nên nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã chung sống với nó nhiều năm.

Tạm kết: Khoa học chưa tìm ra phương pháp xác định thời điểm nhiễm HPV, những bệnh lý do virus này gây ra cũng rất khó nhận biết do không có dấu hiệu rõ ràng. Vì vậy, tốt hơn là mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư và quan tâm đến cơ thể mình để luôn khỏe mạnh nhé!